Kwartiermakers, taskforces, regieorganen, platformen – ambtenaren verzinnen van alles om het échte werk uit te stellen, hoorde Japke-d. Bouma.

Je hoort wel eens dat ambtenaren stoffig zijn, niet grappig en weinig creatief. Maar ik vind ze juist ontzettend sappig, creatief en grappig. Als je ziet wat ze allemaal verzinnen om onder hun werk uit te komen – daar kan de rest van de samenleving nog veel van leren.Deze maand nog, in een Kamerbrief over de stikstofcrisis. Daarin stonden in één alinea een „taskforce”, een „regieorgaan”, een „Kwartiermaker” en een „innovatiegezant” die samen de oplossing van de crisis nog even gaan uitstellen.

Ik snap die ambtenaren wel. De problemen zijn immens: het Toeslagenschandaal, de stikstofcrisis, de compensatie in het aardbevingsgebied, de wachtlijsten in de ggz, de vastgelopen woningmarkt, de coronacrisis – dan is het ook wel een beetje te verwachten dat mensen niet gaan oplossen, maar uitstellen.

En dus dacht ik: laat ik de creatiefste manieren om je snor te drukken eens op een rijtje zetten. Daar hebben we allemaal wat aan. Want ook als je geen ambtenaar bent, kun je af en toe best wat vertragingstactieken gebruiken op je werk. Ja toch? Komen ze.

1 Richt een platform op Is altijd goed en klinkt hartstikke daadkrachtig. Terwijl je niets hoeft te doen! Je geeft een borrel bij de opening en klaar ben je. Daarna kun je het platform langzaam laten wegzinken in de vergetelheid.

En er is veel keuze! Een innovatieplatform. Een burning platform (met urgente thema’s!), een online platform, een sociaal platform. Gratis tip: zorg bij de opening voor een convenant dat getekend kan worden. Voor daadkrachtige foto’s! En aan convenanten hoeft niemand zich te houden!

2 Benoem een taskforce, een denktank, een visiegroep, een regiegroep of een stuurgroep die „drempels kan wegnemen”, „een oplossingsrichting kan formuleren” of een actieplan, raamplan of visieplan kan schrijven. Dat betekent in gewonemensentaal dat ze vaak gaan vergaderen en lunchen, én dat ze dat allemaal kunnen declareren.

3 Stel een „regieorgaan” in een regieorgaan! Dat we daar niet eerder op gekomen zijn. Dus geen directie die de leiding neemt, een minister, staatssecretaris of directeur-generaal (die daarvoor betaald worden), maar een regie-orgaan, dat zich „richt op het organiseren, ondersteunen en evalueren van pilots”, zoals de taak luidt van het regie-orgaan voor de stikstofcrisis. Dan weet je dat er niks gaat veranderen, én dat het weer extra geld gaat kosten. Win-win.

4 Benoem een ‘gezant’ zijn er inmiddels al behoorlijk wat van. Zo was er de „speciaal gezant” voor de coronacrisis, is er een „innovatiegezant” voor de stikstofcrisis, een „klimaatgezant” (het klimaat heeft blijkbaar geen speciale gezant nodig), heeft Eindhoven al een „stadsgezant’ en wordt er een „speciaal gezant” voor de Toeslagenaffaire benoemd. En dan maar hopen dat de gewone gezanten geen ruzie krijgen met de speciale of die voor de steden.

5 Maar je kunt ook ‘nationale en speciale coördinatoren’ benoemen als je als minister geen zin hebt om aan het werk te gaan, zo benoemde energie-minister Rob Jetten deze maand een „speciaal coördinator” om de problemen met het hoogspanningsnet in Brabant en Limburg op te lossen en kwam Wopke Hoekstra aan met Stef Blok als coördinator voor de sancties tegen Rusland.

Die is overigens alweer afgezwaaid. Zijn conclusie? Dat de „coördinatie en de communicatie rond de naleving van de sancties een stuk beter moet”. Wow. Mooi werk, Stef!

6 Formeer een nationaal crisisteam, zoals deze maand gebeurde voor de opvang van vluchtelingen. Let op: dat team komt boven op het Centraal Orgaan opvang asielzoekers dat betaald wordt om die opvang te regelen, én boven op het Nationaal CrisisCentrum (NCC) dat „de besluitvorming ondersteunt bij een (dreigende) crisis”. Weer een extra laagje dus. Mooi toch?

7 Formuleer „handvatten” of „zet verbetertrajecten” in waarmee „slagen gemaakt kunnen worden”. Geen idee wat dat is, maar daarvoor kun je wel goedbetaalde „mariniers”, „makelaars”, „aanjagers” en „verkenners” vragen die „ideeën ophalen” die eerder zijn „uitgevraagd”. Zorg wel dat er ook een paar themaregisseurs bij zitten, en dat het hele zwikkie ‘multidisciplinair’ is. Anders heeft het nog weinig zin.

8 Organiseer een „versnellingstafel” – serieus – weer een nieuw synoniem voor nodeloos geklets. Als er mensen beginnen te morren dat er niks gebeurt, kun je een „doorzettingsmacht” of een „regionale doorzettingsmacht” benoemen.

9 Maar wat áltijd kan? Een kwartiermaker natuurlijk! Er komt er nu ook eentje voor de stikstofcrisis, zo las ik in de Kamerbrief. Hij krijgt daarin zelfs een hoofdletter, zo belangrijk istie! Let daarbij wel op de juiste volgorde, namelijk eerst De Kwartiermaker, dan het regieorgaan, en pas dáárna de innovatiegezant. Anders loopt de stikstofcrisis vast. Of wacht, dat is al gebeurd.

Gelukkig heeft Stef Blok weer tijd!

NRC 21 Juni 2022